Bernatowiczówna Antonina (1865–1916), zasłużona działaczka na polu oświaty i uprzemysłowienia kraju na kresach półn.-wsch. Ur. w Kozłowsku (powiat dziśnieński), była córką powstańca 1863 r. Kształciła się od r. 1882 w wil. szkole rękodzieł Ułasewiczówny, a od r. 1877 na kursach pszczel.-ogrodn. warsz. Tow. Ogrodniczego. W r. 1888 założyła w Kozłowsku ogrody warzywne i owocowe, tudzież suszarnię jarzyn. W r. 1892 powstaje tamże jej szkoła gospodar.-ogrodnicza, przeniesiona w r. 1895 do Postaw, gdzie również przebywała B. przez cztery lata. Parę następnych lat pracowała znów w Kozłowsku. W latach 1903–1911 szkoła B-ny rozwinęła najżywszą działalność w Krzywonosach pow. święciańskiego. W l. 1911–1914 B. razem z Sagatowską prowadzi szkołę w Ustroniu pod Wilnem (gm. rzeszańskiej); tu też obchodzi jubileusz 25-lecia swej pracy w r. 1913. Za swe doskonałe przetwory owocowe i jarzyny nagrodzona została 23 medalami, 5 złotemi i srebrnemi, na wystawach: w Wilnie, Kownie, Libawie, Petersburgu i Nowogrodzie. Wybuch wojny światowej r. 1914 nie przerwał jej niestrudzonej działalności. Szkołę w Ustroniu zwinięto, lecz B. z Sagatowską objęły kierownictwo ochrony w Wiljanowie pod Wilnem dla przeszło 200 dzieci. Skupując po wsiach żywność dla dzieci, nabawiła się tyfusu plam., który spowodował jej zgon. W r. 1933 uczennice i przyjaciele B-ny uczcili jej świetlaną pamięć skromnym nagrobkiem na cmentarzu pobernardyńskim w Wilnie.

Rkp. w posiadaniu Pauliny Sagatowskiej; »Dziennik wileński« 1933, nr 271.

Lucjan Uziębło